Toen ik 18 was arriveerde ik als culinair uitgewekene in Amsterdam. Ik groeide op in Eindhoven. Tot op de dag van vandaag roepen mensen nog heel luid ‘Eindhoven de geksteeee’ als ik zeg dat ik er geboren ben.

Dat zich in Eindhoven de slimste vierkante km van Nederland bevindt en dat de regio inmiddels expats uit de hele wereld aantrekt en de economie er sneller groeit dan in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag én Utrecht daar gaat men even aan voorbij.

“En wat interesseert jou dit allemaal?” – kun je je afvragen. “Jij eet toch de hele dag door kommen laksasoep, gözlemes, adana kebab, falafel en tali? Wat moet jij met een brainport?”

Goeie vraag.

Wat ik zo vet vind, is dat door deze ontwikkelingen het culinaire aanbod in Eindhoven ook aanzienlijk veranderd is. Zoals ik al eerder schreef vind je er steeds vaker Indiase restaurants, opgezet door expats die hun thuiskeuken misten. Maar je kan er voortaan ook heel erg lekker Marokkaans eten, Ethiopisch en ook Afghaans.

Verder hebben ze natuurlijk Strijp S en van die dingen maar ik moet wel zeggen dat het er nog steeds dood is op een zondagavond. Of doordeweekse avonden. Dat Brabanders Bourgondiërs zijn gaat voor Eindhoven (nog) niet heel erg op.

Den Bosch vind ik al weer anders. Daar heb je dat wel. Mensen die op een maandag om 12u ‘s middags al aan de cava zitten en de tijd nemen om te lunchen.

Soit. Met al die restaurants komen we al een heel eind. Vroeger toen ik er op groeide was dat ondenkbaar. Mijn culinaire herinneringen blijven hangen bij tomatensoep met balletjes, biefstuk met pepersaus en friet met frikandel. Mijn moeder nam me soms mee naar Jim’s toko wat ik toen steevast het stinkwinkeltje noemde omdat mijn Hollandse neusje natuurlijk nog niet opgewassen was tegen de kruiden en specerijen die er echt toe doen in deze wereld. Later in mijn jeugd teerde ik op dozen baklava van de Turkse supermarkt die ik al Oprah kijkend op mijn slaapkamertje opat waarna ik in slaap viel tot het avondeten (wat een leven). En toen ik 18 was, vluchtte ik dus naar Amsterdam. Ik had gehoord over bergen baklava in verschillende soorten en maten, eethuisjes rondom de Albert Cuyp markt waar je saoto en roti bestelde en de Zeedijk waar ik de eerste jaren in Amsterdam mijn handen alleen al vol aan had.

Het grappige is dat Eindhoven wel vier of vijf Afghaanse (afhaal)restaurants kent. Terwijl Amsterdam het moet doen met ongeveer één in de Jordaan en iets in Osdorp geloof ik. En ik ben er nog steeds niet achter hoe dit komt. Wat ik wel weet is dat er een relatief grote Afghaanse gemeenschap in Eindhoven zit. Wie weet waar al die restaurants vandaan komen, mag het zeggen.

Een overzicht…

Je hebt bijvoorbeeld Afghani & zo – alom bekend onder Eindhovenaren, waar je lekker kan loungen tegen een wand van tapijten:

Terwijl je een “tafeltje vol” bestelt en aan een cocktail lurkt:

Vette setting:

     

Afghani & zo serveert niet alleen traditionele Afghaanse gerechten maar mixt er van alles doorheen. Dit is eigenlijk wat je krijgt als een millenial met Afghaanse roots een restaurant op zet. De eigenaresse Venus Karim begon ooit als foodblogger en toen ze via thuisafgehaald.nl en Facebook steeds meer bestellingen binnen kreeg, besloot ze uiteindelijk een restaurant te beginnen.

En dan heb je Naw Bahar:

Old school Afghanistan:

Aashak – dumplings gevuld met prei met een tomaten(gehakt)saus, yoghurt en munt:

Rijst en vlees :-):

Aardige mannen in de bediening en lekkere, traditionele gerechten.

Verder heb je nog Saffraan – nog niet geprobeerd (er zijn soms grenzen, ook voor mij) en werd ik laatst getipt om hier een keer te bestellen. Als je op de homepage komt staat er Turkse pizza, grill, spareribs, shoarma maar als je verder klikt, blijkt dat ze ook stiekem mantoo, sambosa, shor nakhod en verschillende palauw’s maken.

En, niet ver van de Woenselsemarkt, vind je Bamiyan. Een bijzonder restaurant met gepassioneerde eigenaar in een woonwijk – de generalenbuurt.

De eigenaar, Hamid, vluchtte in de jaren ’90 met zijn gezin naar Nederland en is ooit begonnen met een kraam op de Woenselse markt waar hij Afghaanse hapjes zoals mantu verkocht. Pastabuideltjes gevuld met gekruid vlees en vaak overgoten met tomatensaus en yoghurt. Afghanistan’s antwoord op de dumpling.

Tien jaar lang stond hij op de markt en omdat zijn kraam een groot succes was, besloot hij een restaurant te openen.

Het was bloedheet buiten dus ik begon met een glas dhoug, een verfrissende yoghurtdrank – een beetje zoals tzatziki maar dan verdunt en met stukjes komkommer, munt en zout. Een winner wat mij betreft.

Op deze muurschildering zie je de twee grootste boeddha’s van Bamiyan (37 en 55m hoog) – ooit een belangrijke toeristische trekpleister. Uit de 6e eeuw en tijdenlang bewaard gebleven. Er werden in al die jaren wel pogingen gedaan om ze te vernietigen maar dat lukte nooit. Maar in 2001 besloot de Taliban dat het nu wel welletjes was geweest. De beelden zijn ooit uit de bergen gehakt en zitten dus muurvast. De taliban en consorten hebben de beelden uiteindelijk een maand lang (dan wil je het wel heel erg graag) gebombardeerd met dynamiet en tanks en met resultaat. De boeddha’s zijn bijna compleet vernietigd. Totale treurnis.

Kennelijk werkt de regering van Japan samen met een aantal organisaties en Zwitserland om de beelden te restaureren. Zal mij benieuwen hoe lang dat gaat duren met al die scherven en brokstukken. Om dan nog niet te spreken over de totale chaos waarin het land en haar bevolking nog steeds verkeren.

Over naar het eten. Want terwijl de wereld op sommige plekken een donkere hel is, leven wij hier in een absolute hemel en die hemel ziet er, onder andere, zo uit:

Links narenj palauw (narenj klinkt als orange en dat is het ook). Saffraanrijst met gekonfijte sinaasappelsliertjes, amandelen en pistache. Kost heel veel tijd om te maken en wordt in het algemeen alleen gemaakt bij bijzondere gelegenheden of gasten. En het leuke is dat je onder die berg rijst het vlees vindt. Verder gestoofde pompoen met een yoghurtsausje en gehaktballetjes in een tomatensaus. En we proefden ook nog gulpi – een gebakken bloemkoolgerecht met gember, knoflook, peper en wat nog meer.

Borani bademjan is gemaakt van geroosterde aubergine, knoflook, goudbruine ui en kurkuma:

Omdat de smaken best intens zijn is die yoghurt met verfrissende munt errug lekker.

Bovenaan op de foto hieronder zie je qorma-e-sabzi – een spinaziestoof met ui en verse kruiden en in dit geval met een beetje kaas en rabarber erbij. Zalig. Het zure van de rabarber gaf dit gerechtje een heerlijke twist.

De Afghaanse keuken maakt veelvuldig gebruik van gember, chili’s, zwarte peper, kurkuma, kardemom, komijn, kruidnagel, kaneel, munt enz. Hamid maakt zijn masala zelf. Hij koopt de specerijen in en maalt ze zelf fijn tot een goddelijk mengsel. Veel huishoudens hebben zo hun eigen mix. Net als met bijv. de ras el hanout van de Marokkanen.

Vanuit een tapijtlounge met waterpijp keek ik uit over mijn domein:

Ik voelde me erg thuis in die rol.

Oh en ik at ook nog een dessert trouwens. Of meerdere. Hier op de foto achter de pot thee zie je nog een cremerol liggen. Een rolletje van bladerdeeg met poedersuiker gevuld met slagroom met kardemom. De rest was ineens weg en nu ontbreekt de foto. Ik at nl. ook nog sheer pera – een Afghaanse fudge van melk, rozenwater, kardemom en pistache en ferni. Klinkt als een Italiaans modemerk maar is in feite een Afghaanse rijstpudding met geroosterde pistache.

Samen met Tenny Tenzer maakte ik voor de Volkskrant deze video over Bamiyan:

https://www.facebook.com/volkskrant/videos/1618744784813893/?hc_ref=ARR_JyeNiG3Kj8kBSga5S9IPmVzU8S73kvbzwR_C53FHZof8fzBum1rC_dGLTElTOZw