De herfst hagelde hard in mijn gezicht toen ik net terug was uit Griekenland. Ik fietste met een zware Mooncake foodiebag die, net als ik, doorweekt bij een wenkbrauwenafspraak aan kwam. Daar werd ik erop gewezen dat ik 7 minuten te laat was, ondanks dat ik eruit zag alsof ik met kleren en al aan vanuit Griekenland was komen zwemmen. Voor een sneetje brood met 1 gepocheerd ei en veel te veel saus rekende ik €17,50 af. Ergens anders ging een ober een discussie met me aan over een ijskoude tuna melt die niet te nassen was. Ik overwoog zwemmend terug te gaan naar Griekenland.

Gelukkig zijn er, als je goed zoekt, ook nog plekken te vinden die onaangetast zijn door deze toch wel verdrietige manier van leven, denken en ademen. Een diepe buiging voor deze plekken. Het is niet niets om vast te houden aan je principes en idealen in een wereld waar je als naïef wordt bestempeld wanneer je eens een keer niet het meest mogelijke wil verdienen aan iets of iemand. Dat je, temidden van al dat geoptimaliseer en gewin denkt: het is wel goed & genoeg zo. En dan roerei op je menukaart zet voor een euro of 5. Ja, dit is waargebeurd en wel in de herfst van 2021. Dus buckle up want ik ga een plek met jullie delen, die de potentie heeft onze hoofdstad door de koude maanden heen te trekken.

The living room of Cracow

De plek heet Kazik en heeft als slogan: “The living room of Cracow”. De naam Kazik komt van Kazimierz – de creatieve Joodse wijk in Krakow. Het is er een Klein Polen want veel mensen spreken Pools en de vibe is goed want die mensen kunnen hun heimwee genezen in dit kleine, gezellige zaakje. En daar tussen zitten is sowieso een helende ervaring.

De eigenaresse, Kasia, wilde een plek creëren waar mensen zich thuisvoelen en in een gezellige woonkamer wanen. Hier zie je haar in het midden, shinen met haar collega’s:

Pools ontbijten in Amsterdam met hotdog, roerei en zapiekanka

Daar komt nog bij dat je bij Kazik kan ontbijten en lunchen met Poolse hotdog of met roerei met tomaat, bieslook en ui (voor €5,75, – hier hoef je niet in de high tech te werken om er te kunnen ontbijten). [Update jan ’23: inmiddels zijn de prijzen hier ook gestegen en ontbijt of lunch je er voor 8 – 10 euro, nog steeds een stuk goedkoper dan bij de meeste omliggende plekken.] Met extra’s als gerookte tofu of met Poolse worst. Pannenkoeken staan ook op de kaart. Verder: borscht – rode bietensoep. En: zapiekanka – een Pools nostalgisch fastfood dat eigenlijk nog uit het Communistische tijdperk stamt. Hier op de foto:

Ik at o.a. de spicy variant. De naam zapiekanka komt van het werkwoord zapiekać dat bakken betekent. In de jaren ’80 waren er kiosken te vinden die deze opengesneden baguettes met allerlei toppings en gesmolten kaas aan de lopende band uit de magnetron toverden. Heel veel ander streetfood was er niet. Na het communisme wilde mensen niks meer van dit comfortfood weten maar sinds een tijdje is er sprake van een communistische opleving, een soort nostalgie niet qua ideologie maar wel rondom design bijvoorbeeld en zapiekanka dus. Tegenwoordig worden die nl. gepimpt met goeie, vaak lokale ingrediënten en de allerlekkerste combinaties. En dit keer zonder magnetron en gegrild in een oven. Zo ook bij Kazik en ze verkopen hier ook een vegan versie met hun huisgemaakte paddestoelenspread.

Wel zo fijn dat er nog een zaakje bestaat in Amsterdam waar je ook met minder budget kan komen ontbijten. Niet iedereen kan (of wil) elk weekend €8,- voor een sap neertellen en €17,50 voor boterham met ei.

Daar komt nog bij dat je hier thee (bijvoorbeeld groene thee met kweepeer) drinkt uit enorme koppen. Van het formaat dat je ziet bij theekopjesattracties in pretparken. Kijk maar, je kan je er met gemak achter verstoppen mocht je dat nodig achten:

En dan met Poolse honing om je keel te smeren:

En Poolse muziek op de achtergrond. Tel daar bij op dat hier fantastische cakes en taarten worden gebakken die je allemaal wil proberen en eigenlijk heb je al genoeg redenen om er nooit meer weg te gaan.

De lekkerste appeltaart van Amsterdam

Het taartaanbod is indrukwekkend bij Kazik. En voor wie het nog niet wist: er zijn een hoop Poolse taarten en cakes te ontdekken. Meestal erg goed en lekker, want, een stuk minder zoeter en chemischer dan bijvoorbeeld Amerikaanse cheesecake en red velvet taarten. Bij Poolse taarten proef je het fruit dat er in zit vaak heel goed. Een tijd terug alweer haalde ik hier, tijdens een of andere lockdown, een stuk Poolse appeltaart. Misschien wel één van de highlights van alle lockdowns bij elkaar. Met een soort decadent schuim, veel kruimels en frisse appel.

Dit keer at ik kersenkruimeltaart:

Ook gespot: kastanjetaart, vegan pompoen cheesecake, droge pruimen crumble en taart met mandarijnen. Heel veel herfstiger krijg je het niet.

In de Poolse supermarkt vind je vaak een hele afdeling met rechthoekige taarten in heel veel verschillende soorten variaties. Sernik ontbreekt eigenlijk nooit, een cheesecake (in heel veel verschillende soorten verschijningsvormen) met twaróg – een soort kwark maar dan wat steviger en meestal vetter.

Hier een kwarkchocoladeframbozentaart want: waarom ook niet.

Het weekend is hét momentum om te gaan voor de taarten bij Kazik, dan is het aanbod het grootst. Een overview:

Culinair Polen

Zoals ik al eens eerder schreef vind ik de Poolse keuken van vandaag heel interessant. Tijdens het communisme was veel voeding in Polen slecht verkrijgbaar en waren er vooral lang houdbare producten te vinden, zoals eten uit blik. Restaurants waren erg duur. Wel bestond er een underground netwerk van foodies die elkaar aan verse groenten, goed vlees en ander lekkers hielpen. Na het communistische tijdperk was er eerst een enorme hang naar Westers eten en keek men zelfs een beetje neer op Poolse specialiteiten. In de jaren negentig had je de opkomst van Westerse fastfood restaurants. En ook Franse en Italiaanse restaurants (wel met een Poolse twist want: zware sauzen) maakten hun entree.

Toen de economie uiteindelijk groeide, openden er meer en meer restaurants en ging men de eigen Poolse keuken weer meer waarderen. Inmiddels winnen Poolse voedselproducten internationale prijzen voor hun gefermenteerde honing en oscypek – een gerookte kaas van gezouten schapenmelk. Huisgemaakte Poolse jam, conserven en sauzen worden steeds vaker op de markt verkocht en kleinschalige boerderijen maken speciale soorten biologische worst en andere vleesproducten.

Bij Kazik kun je ook terecht kan voor een aantal Poolse producten zoals deze bouillon om Żurek ofwel zure roggesoep mee te maken en het leuke servies op de achtergrond:

Ik nam zo’n kom mee naar huis:

En ook: allerlei likeuren, souvenirs, potten smalec, notenpasta’s met macademia en pistache en ook allerlei spreads, honing en jammen:

Ook gescoord: een mok met tekeningen van allerlei Poolse gerechten.

Kazik is echt een aanwinst voor Amsterdam-West. Een knusse plek die voor een grote groep mensen toegankelijk is. Kasia had het niet betaalbaar hoeven houden. Ook zij had 17,50 voor brood met ei kunnen vragen. Maar gelukkig heeft ze dat niet gedaan. En daar ben ik haar erg dankbaar voor.